PGS.TS Trịnh Hòa Bình: 'Giả dụ Thủy Tiên chi phí hết dăm mười tỷ cũng chẳng phải điều gì quá đáng''

'Thủy Tiên có kêu gọi được 200 tỷ mà chuyển đến tay người dân được từng ấy đã là nỗ lực rất lớn rồi. Giả dụ cô ấy có 'chi phí' hết dăm mười tỷ cũng chẳng phải điều gì quá đáng cả' - ông Bình bày tỏ quan điểm.

Chuyên gia xã hội học, PGS.TS Trịnh Hòa Bình cho rằng, lùm xùm vừa qua liên quan đến chuyện các nghệ sĩ làm từ thiện đã phô bày tất cả những vấn đề bức bối mà xã hội cần giải quyết để đưa công việc này sang trang mới.

Chuyên gia xã hội học Trịnh Hòa Bình

TRANH CÃI CHUYỆN SAO KÊ ĐỂ LÀM GÌ?

- Là người từng đưa ra lời khuyên, không cần đôi co trên mạng xã hội, Thủy Tiênnên bày bằng chứng ra. Bây giờ cô ấy đã công khai hết 18.000 trang sao kê rồi đấy. Ông thấy sao?

Ông Trịnh Hòa Bình: Tôi nói như thế vì chuyện cãi cọ giữa nghệ sĩ và cư dân mạng thật sự rất không hay. Để minh bạch thì nghệ sĩ không còn lựa chọn nào khác hơn là phải trình bày các bằng chứng. Sao kê là một cách. Nhưng nếu nói về luật thì “cuộc chơi” này tất cả mọi người đều sai rồi, kể cả những người lên mạng đòi sao kê.

NĐ 64/2008 của Chính phủ quy định chỉ có các tổ chức, đơn vị được Nhà nước ủy quyền mới được phép đứng lên kêu gọi tiền từ thiện. Như vậy, chuyện từ thiện Thủy Tiên làm vốn đâu được pháp luật công nhận.

Nghệ sĩ khi đi làm từ thiện không để ý chuyện đó. Họ cũng không lường trước kết cục có thể bị người đời đấu tố để phòng bị, để dự trữ sẵn những câu trả lời cho dư luận. Ngay cả việc minh bạch, công khai tài chính một cách toàn thiện toàn mỹ cũng là điều họ không đặt ra từ đầu.

Bây giờ, sau khi nhiều nghệ sĩ đã công khai sao kê - một việc rất đáng hoan nghênh - thì các luật sư, chuyên gia kiểm toán, truyền thông... mới vào cuộc để phân tích. Thú thật, tôi thấy những chuyện đó không thỏa đáng lắm. Nếu tất cả đã sai ngay từ đầu rồi thì liệu chúng ta có nên tiếp tục mổ xẻ vấn đề này, hay cần quan tâm điều gì khác?

- Vậy điều gì mới cần được quan tâm trong câu chuyện này, thưa ông?

Ông Trịnh Hòa Bình: Những lùm xùm như vừa qua đã phô diễn tất cả những bất cập kể từ lỗ hổng luật pháp, cách hành xử của cộng đồng và cả những sự chủ quan, cảm hứng… của nhiều nghệ sĩ.

Trên phương diện luật pháp, chắc chắn cơ quan lập pháp sẽ phải nhanh chóng hoàn thiện nghiên cứu và ban hành chính sách sớm công nhận quyền kêu gọi ủng hộ của cá nhân. Đồng thời có cách quản lý, bảo vệ quyền chính đáng đó!

Về phía các nghệ sĩ, nếu người đời có lên án, phê bình đi chăng nữa thì nên chăng cần bàn luận về sự vị kỷ, cảm tính, chủ quan… của họ. Ngay như với những hình ảnh đẹp như Thủy Tiên lội nước lũ đi cứu trợ vẫn có thắc mắc vì sao chỗ này cho 5 triệu, chỗ kia cho 7 triệu… Phải chăng đấy là sự tùy tiện? Liệu có phải khi kêu gọi được nhiều tiền rồi, người ta tự cho mình quyền ban phát, quyền bày tỏ sự sáng suốt? Và thể hiện sự công tâm bằng cách ra quyết định ngay tại chỗ, chuyện thiên hạ lên án hay không tính sau?

Bởi vì trong bối cảnh như thế: khung cảnh rối ren, hạn chế về điều kiện thời tiết, phương tiện di chuyển… Rồi nhiều khi nghệ sĩ còn bị bày binh bố trận, bị chính người khác đưa họ vào thiên la địa võng nữa. Có rất nhiều vấn đề thuộc phương diện kỹ thuật của từ thiện mà nếu chỉ có cái tâm thôi thì không đủ.

Còn các mạnh thường quân có lẽ cũng nên đặt ra câu hỏi trước khi thực hiện lệnh chuyển tiền như sau: Liệu mình có nên góp tiền cho một cá nhân nào đó chỉ dựa trên niềm tin?

"NGHỆ SĨ LÀM TỪ THIỆN CHẮC CHẮN CÓ MỘT PHẦN VÌ ĐÁNH BÓNG TÊN TUỔI"

- Có vẻ nghệ sĩ không nghĩ như ông phân tích đâu. Nhiều nghệ sĩ vừa đưa ra thông điệp: mùa lũ năm nay, miền Trung sẽ không còn được nghệ sĩ cứu trợ nữa...

Ông Trịnh Hòa Bình: (Cười) Đó chỉ là cách nói giận dỗi thôi.

Nhưng tôi nghĩ sau những chuyện như thế này, nhiều người sẽ rút kinh nghiệm, không tự đứng tên mình kêu gọi hoặc làm từ thiện quy mô như Thủy Tiên nữa… Họ sẽ phải nghĩ đến khung hành lang pháp lý, sẽ phải làm bài bản, chuyên nghiệp, minh bạch hơn.

Trong trường hợp thông điệp kia là chính xác - nghệ sĩ không làm từ thiện nữa. Chẳng có vấn đề gì cả!

Bởi vì lòng tốt trong xã hội này đã là hằng số rồi. Họ không làm thì vẫn có người khác làm. Vậy nên tôi cho rằng nếu nghệ sĩ vẫn còn một trái tim nhiệt huyết, vẫn còn tha thiết tình yêu thương giữa con người với con người thì chắc chắn họ sẽ chọn cách ứng xử khác thôi.

Những lùm xùm, bê bối như hiện nay xét trên một khía cạnh tích cực, chính là một cú hích để những ai đang làm từ thiện vì tùy hứng, làm vì thích thú, làm để cho thiên hạ biết mình là ai, hoặc không có đủ năng lực tổ chức… sẽ phải tự rút lui. Họ sẽ phải tìm con đường khác để đánh bóng tên tuổi.

- “Đánh bóng tên tuổi” - vì sao ông lại nghĩ như vậy?

PGS. TS Trịnh Hòa Bình: Chắc chắn vẫn có sự quảng bá cá nhân. Nếu không họ livestream, chụp ảnh rầm rộ để làm gì? Cứ âm thầm làm rồi minh bạch tài chính là được. Đúng không nào?

Tôi nghĩ bản chất họ có tâm, nhưng vẫn có phần vì cá nhân mình. Chuyện đó giống như hai mặt của một đồng tiền. Không thể tách rời. Thậm chí nếu mục đích ban đầu của họ có hoàn toàn vì đánh bóng tên tuổi đi chăng nữa thì chuyện từ thiện mà họ đã làm vẫn rất tốt!

CHO DÙ THỦY TIÊN CÓ KÊU GỌI ĐƯỢC 200 TỶ ĐỒNG MÀ CHUYỂN ĐẾN TAY NGƯỜI DÂN ĐƯỢC NGẦN ẤY ĐÃ LÀ RẤT NỖ LỰC

- Nhưng điều mà lúc này dư luận đang quan tâm lại là sự minh bạch.

PGS. TS Trịnh Hòa Bình: Thực tế là dù trong sạch cũng thật khó chứng minh.

Minh bạch nói thì dễ nhưng vốn đã là chuyện khó rồi. Ngay cả các dự án có chứng từ mười mươi người ta còn đàm tiếu. Huống hồ Thủy Tiên bây giờ chỉ có một mớ hỗn độn và con số to đoành như thế. Biết thì biết thế thôi chứ ai tin?

Nhìn lại các dự án công thì sao? Cả bộ máy vận hành tốn biết bao nhiêu tiền lương, bao nhiêu nhân lực mà vẫn còn chuyện “rút ruột” công trình đấy thôi. Dẫn một ví dụ như dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi có tới hơn 30 người cùng trở thành bị can.

Cho nên nếu nói một cách công bằng dù Thủy Tiên có kêu gọi được 200 tỷ và chuyển đến tay người dân được từng ấy đã là nỗ lực rất lớn rồi. Giả dụ cô ấy chi phí hết dăm mười tỷ cũng chẳng phải điều gì quá đáng.

Hơn nữa, 5-10 tỷ thì cũng chỉ tương đương với chi phí dành cho truyền thông, quảng bá hình ảnh của dự án này, chương trình nọ mà thôi.

Bộ Tài chính đang hoàn thiện hồ sơ xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 64/2008/NĐ-CP

Theo tờ Người lao động, tại thông báo ngày 23/8 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã giao Bộ Tài chính hoàn thiện dự thảo Nghị định theo hướng khuyến khích tổ chức, cá nhân và toàn xã hội tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện. Bên cạnh đó, cần có quy định cụ thể để triển khai thực hiện chặt chẽ, có hiệu quả, đáp ứng mục đích, ý nghĩa và yêu cầu quản lý Nhà nước.

Thực hiện ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu trên, Bộ Tài chính đang hoàn thiện hồ sơ xây dựng Nghị định để trình Chính phủ ban hành theo hướng bổ sung đối tượng áp dụng là các tổ chức có tư cách pháp nhân (doanh nghiệp, hợp tác xã, hội,...) tham gia vận động, tiếp nhận và phân phối nguồn đóng góp tự nguyện

Nguồn : https://baomoi.com/pgs-ts-trinh-hoa-binh-gia-du-thuy-tien-chi-phi-het-dam-muoi-ty-cung-chang-phai-dieu-gi-qua-dang/c/40308357.epi

Trương Thu Hường.

Đông Y Gia Truyền Tấn Khang.